پیام محمد مهدی عاکف به جوانان مسلمان
ترجمه: علیرضا رضوی درمیان
الحمدلله رب العالمین والصلاة و السلام علی قائد الغر المحجیلن، سیدنا محمدٍ و علی آله و صحبه وسلم، اما بعد...
جوانان در هر ملتی ستون و پایه هر حرکت و جنبش و رمز نیرومندی آن هستند؛ آنان نیرو و جوانمردی، حماسه برای کار و فعالیت، توانایی بذل تلاش و کوشش، عزم و اراده، میل به قربانی دادن را به وفور دارند. امتها جز با این ویژگیها پایدار نمیمانند و موانع و تنگناها را جز با این ویژگی نمیتوانند پشت سر بگذرانند. خداوند بلند مرتبه کار آنان که از جوانی و نیرویشان برای پیروزی حق و کمک به پایداری آن و رویارویی با باطل و نابودی آن استفاده میکنند، مبارک میگرداند. « فِتْیَةٌ آمَنُوا بِرَبِّهِمْ وَزِدْنَاهُمْ هُدًى (13) وَرَبَطْنَا عَلَى قُلُوبِهِمْ إِذْ قَامُوا فَقَالُوا رَبُّنَا رَبُّ السَّمَوَاتِ وَالأَرْضِ لَنْ نَدْعُوَ مِنْ دُونِهِ إِلَهًا لَقَدْ قُلْنَا إِذًا شَطَطًا» (کهف/13-14)
ایشان جوانانی بودند که به پروردگارشان ایمان داشتند و ما بر یقین و هدایتشان افزودیم. ما به دلهایشان قدرت و شهامت دادیم. آنگاه که به پا خواستند و برای تجدید میعاد با آفریدگار خود، در میان مردم فریاد برآوردند و گفتند: پروردگار ما پروردگار آسمانها و زمین است. ما هرگز غیر از او معبودی را نمیپرستیم. اگر چنین بگوییم و کسی را جز او معبود بدانیم در این صورت سخن گزاف و دور از حق را گفتهایم.
و خداوند پاک و منزه بیان میکند جوانان، موسی پیامبر (ع) را علیه فرعون طاغی یاری دادند؛ در حالی که بزرگانترسیدند و کنار کشیدند. « فَمَآ آمَنَ لِمُوسَى إِلاَّ ذُرِّیَّةٌ مِّن قَوْمِهِ عَلَى خَوْفٍ مِّن فِرْعَوْنَ وَمَلَئِهِمْ أَن یَفْتِنَهُمْ وَإِنَّ فِرْعَوْنَ لَعَالٍ فِی الأَرْضِ وَإِنَّهُ لَمِنَ الْمُسْرِفِینَ »(یونس/83) هیچ کس به موسی ایمان نیاورد مگر گروهی از مردمان قومش که ایمان آوردند و از فرعون و درباریان و اشراف بنیاسراییل میترسیدند که شکنجه و آزارشان رسانند و آنان را از دین برگردانند. بیگمان فرعون در زمین عَلَم طغیان برافراشته بود و گردنکشی کرده بود و از زمره متجاوزان در ظلم و فساد و جنایت و خونریزی بود. و خداوند پیامبر جوان یحیی را اینگونه امر میکرد: « ییَحْیَى خُذِ الْکِتَابَ بِقُوَّةٍ وَآتَیْنَاهُ الْحُکْمَ صَبِیّاً»(مریم/12) ای یحیی! کتاب تورات را با قوّت و قدرت هر چه تمامتر بر گیرد و با جد و جهد هر چه بیشتر بدان عمل کن. ما در کودکی بدو بینش دینی و فهم احکام الهی موجود در تورات دادیم.
بنابراین جوانان دعوتهای حق را در تمام زمانها و مراحل یاری دادند. یاران موسی و عیسی و پیامبر علیهم السلام جوانان بودند و بیشترین یاران پیامبر جوانان جوانمرد بودند مانند علی ابن ابیطالب، مصعب بن عمیر، اسامه بن زید، عماربن یاسر و سعدابن ابی وقاص و غیره. و همچنین رهبران پیروز و لشکریان پهلوان در جنگهای سرنوشتساز حطین و عین جالوت و غیر آن از جوانان نیرومندٍ پر تلاشٍ مجاهدٍ متقیٍ مبارزهگر با نفس بودند.
در نهضت اسلامی معاصر رهبر دعوتمان- حسن البنا-، جنبش مبارکش را در بیست و یک سالگی شروع کرد و در سن چهل و سه سالگی شهید شد. وی در بیست و یک سالگی - که عمر یک جوان بامسئولیت است- پیام حق را منتشر کرد و جهانیان را با آن روشن کرد و جمعهای خروشان را با روش و برنامهی نورانی قرآن و سنت پیامبر گرامی به جنبش درآورد و جنبش اسلامی جهانیاش را که امید مسلمانان در هر گوشهای از زمین است، تأسیس نمود.
رهبر مربی– امام حسن بنا- در تمام مراحل دعوت به جوانان اعتماد کرد و نظامی را به وجود آورد که این نظام توانایی آنها را در برگیرد و استعدادهای آنها را شکوفا و تواناییهایشان را پرورش دهد، دلهایشان را به خداوند بلندمرتبه پیوند زند و اخلاقشان را مرتب و رفتارشان را تنظیم کند و آنان را نیروی مثبت سازنده سازد که حافظ استقلال امت و از اصول آن دفاع کنند و با دشمنان جهاد و نیروهایشان را متحد سازند.
امام حسن البنا موفقیت دعوت را بر ساختن فرد صالح چه زن و چه مرد قرار داد؛ برای این فرد صالح ویژگیهایی را برشمرد که جوانان باید این ویژگیها را داشته باشند و خود را با آن صیقل دهند. بنابراین از تمام جوانان خواست که دارای جسم نیرومند، اخلاق متین، فکری روشن، عقیدهای سالم، عبادتی صحیح باشند و بر کسب و کار توانا، با نفس مبارزهگر، نسبت به وقت حریص، در کارها منظم و برای دیگران سودمند باشند. سپس هر کس که دارای نقص یا ضعف در یکی از این ویژگیها میباشد، بر او واجب است که آن را برطرف کند و برای اینکه برنامه عملی و در واقعیت داشته باشد، جوانان را در جلسات تربیتی اُسَر منظم کرد و جوانان جلسات تربیتی را در گردانهای کتائب به هم پیوند داد و شعبههایی را دایر و اردوگاهها و پادگانهایی را تأسیس نمود. باشگاههای ورزشی، انجمنهای خیریه، مدارس، درمانگاهها، موسسات اقتصادی را ایجاد نمود و جوانان را به علم، عمل، طرحهای مفید و فرهنگ فراگیر تشویق نمود. آنان را به ساختن خانوادههای اسلامی، هدایت جامعه، نشر هدایت خیر، مبارزه با پلیدیها، تشویق فضایل اخلاقی، امر به معروف و نهی از منکر، مبادرت به انجام کارهای خیر در تمام جوانب زندگی مأمور کرد تا اینکه آنها را به دفاع از امت و جهاد در راه خدا برای بیرون راندن اشغالگران از کنارهی کانال سوئز و مقاومت در برابر اشغالگران در سرزمین فلسطین راهنمایی کرد.
امروزه که ملتها بر ما یوروش آورده و علیه ما متحد شدهاند نیاز به جمع کردن نیروهای جوانان داریم.
خواستههایشان را برآورده کنیم. تواناییهایشان را با تقویت عقیده و باور، کاشتن نهال ایمان، تهذیب اخلاق، تقویت بدن، شکوفایی استعدادها و باز کردن گسترههای کار مفید مثمرثمر برای نجات و رستگاری امت و زنده کردن تواناییهای مرده، توسعه امکانات و با نشاط کردن تمام مظاهر زندگی پرورش دهیم.
باید رهبرانِ آگاهی باشند که جوانان را رهبری و راهنمایی کنند، نیروهایشان را حفظ کنند و مجال علم و تمرین، فرهنگ بیدار، کار و حرفه آموزی، ابتکار و نوآوری را برای آنها فراهم کنند. این امر وظیفهی دولت با تمام امکاناتش است، اگر کوتاهی کند انرژی امت به هدر میرود، زمان حال ضایع میشود و آینده نابود میشود.
بر هر جوانی لازم است که ارزش وقت و مرحلهای که در آن زندگی میکند را بداند و در تمام جوانب عیبهایش را برطرف کند. تواناییهایش را شکوفا کند و کار نیک را در جمعی اهل ایمان، گروهی منظم، با کار جمعی و فکری نوآور بسیار انجام دهد. زمان اجازه، راحتطبی، آسایش و سستی نیست زیرا که جوانی وقت کار مفید و تلاش و جهدٍ جدی مخلصانه، تمرین مستمر و کسب مهارتها و فرهنگ میباشد. در این حالت استراحت کردن، تفریح سالم، آرامش روان برای از سرگیری کار با همت و نشاط اشکالی ندارد.
وظیفه ماست که زود به خواب رفته و زود از خواب برخیزیم. روز را با نماز صبح به صورت جماعت در مسجد شروع کنیم. دمیدن صبح و آغاز فجر را مشاهده و نسیم اول صبح را استنشاق کنیم. «والصبح اذا تَنفَّس»(تکویر18) و سوگند به صبح آنگاه که میدمد. روز را با کار مفید طبق طرح و نقشه به پایان برسانیم. روح و روان و سلامتی را از اماکنی که لهو و لعب و کارهای بیهوده و حرام در آن صورت میپذیرد، دور نگه داریم. شبها زود به خواب رفته تا صبحها زود بیدار شده و از پروردگار آسمانها و زمین قوّت بگیریم. و همانند صحابه پیامبر(ص) باشیم. آنهایی که شب زندهدار در شب و شیران بیشه در روز بودند.
وظیفه ماست که قرآن را حفظ کرده و در آن تحقیق کنیم و آنرا به صورت طرحی در تابستان در آوریم و همچنین در سنت و سیره پیامبر و فهم دین پژوهش کنیم. بنابراین این امور رسالت ما برای هدایت بشریت و نجات جهانیان است. «من یُردالله به خیرأ یُفقَّهُ فی الدین» هر کس که خداوند خیر وی را بخواهد از دین آگاهش میکند.
بر ماست که با مؤمنین صالح و پشتیبانان خیر همنشین شویم و از افراد بیکار و بزهکار که عمرشان را در قهوهخانهها و اماکن پست و بیهوده میگذرانند دوری کنیم. بلکه وظیفه ماست که این گونه افراد را به منهج و راه راست دعوت کنیم تا عمر، اخلاق و نیروشان را از گمراهی و نابودی نجات دهیم. بر ماست که بدن را با انجام تمرینهای ورزشی مفید قوی گردانیم. مؤمن قوی نزد خدا از مؤمن ضعیفتر بهتر و دوست داشتنیتر است. به فرزندانتان شنا، تیراندازی و اسب سواری یاد دهید و برای مبارزه با آنان تا آنجا که میتوانید نیروی مادی و معنوی و از جمله اسبهای ورزیده آماده سازید. آگاه باشید از نیروی تیراندازی.
وظیفه ماست که به نظافت اهتمام بورزیم، به ویژه که اسلام ما را به نظافت در ظاهر و باطن، نظافت در دل و زبان، نظافت در خوردن و نوشیدن و نظافت در اماکن عمومی و خصوصی توصیه میکند تا در بین ملتهای دیگر برجسته و متمایز باشیم. «إِنَّ اللَّهَ یحِبُّ التَّوَّابِینَ وَیحِبُّ الْمُتَطَهِّرِینَ» (توبه/222) بیگمان خداوند توبهکاران و پاکان را دوست دارد.
برماست که کارهای دستی و حرفههای کوچک را یاد بگیریم و مهارتها را فرا بگیریم تا در اقتصاد ما جنبشی به وجود بیاید و از کار دست خود بخوریم. هیچ کس غذایی را بهتر از غذایی که از کار دست به دست بیاید، نخورده است. بیگمان خداوند مؤمن اهل حرفه را دوست دارد. این دستی است که خداوند و رسولش آنرا دوست دارند. دست توانمند از دست پایین دست و ضعیف بهتر است.
وظیفه ماست که علم را به کمال رسانده و در حوزههای آن کاوش کنیم. آنچه که در برنامههای آموزشی تدریس میشود امت را به حرکت در نمیآورد و تمدن را توسعه نمیدهد و برماست که بفهمیم طلب علم در دینمان، فریضهای است که پروردرگارمان را راضی میکند و امتمان را به حرکت و جنبو جوش درآورده و مشکلاتش را کاهش میدهد. «وَقُلْ رَبِّ زِدْنِی عِلْمًا»(طه/114) بگو پروردگارا بر دانشم بیفزا. «وَفِی ذَلِکَ فَلْیتَنَافَسْ الْمُتَنَافِسُونَ»(مطففین/26) مسابقهدهندگان باید برای بدست آوردن این با همدیگر مسابقه بدهند و بر یکدیگر پیشی بگیرند
بر ماست که از فرهنگهای جهان برای شناخت عصر و زمانهای که در آن زندگی میکنیم، آگاهی یابیم از مزایای آن بهره گرفته و از معایب آن اجتناب کنیم. حکمت گمشده مؤمن است هر جا آن را یافت پس او سزاوارتر به فراگیری آن است. ما در دنیایی باز زندگی میکنیم و از واجبات و وظایف و رسالت ما دعوت همگان به راه خدا و شریعت او در زندگی میباشد.
این موارد جزو وظایف فردی است. از خودت به انجام آنها شروع کن. و دولت و رؤسا وظایفی دارند آنها را به انجام این وظایف و برای بر دوش گرفتنشان فرا میخوانیم. اگر جواب ندادند پس وظیفه ماست که به خودمان اعتماد کنیم. ما جزئی از زمان حاضر هستیم و تمام آینده را تشکیل خواهیم داد.
ای جوانان تیزهوشِ برومند پند پیامبر ص را به یاد بیاورید: بر آنچه که به تو سود میرساند حریص باش و از خدا یاری بطلب و ناتوان مباش. «وَاللَّهُ مَعَکُمْ وَلَنْ یتِرَکُمْ أَعْمَالَکُمْ» (محمد/35) و خداوند با شماست و هرگز از اجر و ثواب اعمالتان نمیکاهد.
والله أکبر ولله الحمد، والحمد لله رب العالمین
نظرات